Είμαι ο Μπάτμαν!

Συνήθως τα αγόρια (και λιγότερο συχνά τα κορίτσια) αγαπούν να παίζουν ρόλους απο σούπερ ήρωες που έχουν δεί σε κάποια ταινία.

Οι σούπερ-ήρωες έχουν μαγικές και απεριόριστες ικανότητες, πράγμα που τους κάνει πολύ ελκυστικούς στα παιδιά.

Ποιός όμως είναι ο λόγος που αυτό το γεγονός δεν είναι απαραίτητα θετικό?

Οι σούπερ-ήρωες, δείχνουν να καταφέρνουν τα πάντα χωρίς κάποια προσπάθεια χωρίς δημιουργικότητα ή εξυπνάδα. Όλα γίνονται αυτόματα και μαγικά.

Αυτό δίνει παράδειγμα στα παιδιά ότι δεν χρειάζεται να προσπαθούν, ότι κερδίζει η δύναμη (για την οποία ο σούπερ-ήρωας δεν έχει κουραστεί ή δεν κάνει κάποιας μορφής αθλητισμό/γυμναστική για να την αποκτήσει) και οτι λύνονται τα πάντα όπως το θέλει ο σούπερ-ήρωας απλώς επειδή το θέλει.

Η υπόθεση τέτοιων ταινιών συνήθως τελειώνει με την νίκη του "καλού" σούπερ-ήρωα ενάντια στους "κακούς" - χρωματίζει δηλαδή με μαύρες ή άσπρες αποχρώσεις την πραγματικότητα, χωρίς να εμβαθύνει στο γιατί και χωρίς να δίνει άλλη εναλλακτική εκτός της εξολόθρευσης του "προβλήματος".

Αυτό κάνει τα παιδιά να μήν αναρωτιούνται στις σχέσεις τους με τα συνομήλικα παιδιά γιατί ένα παιδί αντέδρασε με ανεπιθύμητο τρόπο και τα ωθεί να το βαφτίσουν αυτόματα σαν "κακό". Αυτόματα και εκείνα δρούν με βία (ή θέλουν να δράσουν) απέναντι σε όποιο παιδί ή ενήλικα αντιδρά αντίθετα με αυτό που θα ήθελαν, αντί να προσπαθήσουν να λύσουν την αντιπαράθεση με στόχο να περάσουν καλά και οι δύο.

Σαν πρότυπα, δεν καλλιεργούν δηλαδή κανενός είδους ενσυναίσθηση ή ευαισθησία για τους άλλους - είτε αυτά είναι παιδιά είτε ενήλικες.

Επίσης δεν καλλιεργούν και την φιλία, εκτός και αν πρόκειται για κάποια αμοιβαία εκδίκηση και συνεργασία με αντάλλαγμα. Αντιθέτως προωθούν τον ανταγωνισμό για το ποιός είναι πιό δυνατός (που μετριέται συνήθως με το πιό καταστροφικό αποτέλεσμα).

Ο βαθύτερος λόγος που τα παιδιά καταφεύγουν στους σούπερ-ήρωες είναι για να νιώσουν ικανά αλλά και για να εκφράσουν θυμό - μιάς και οι περισσότερες ενέργειες των σούπερ ηρώων έχουν σαν κίνητρο τον θυμό των ηρώων για κάποιο συμβάν.

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να νιώθουν ικανά, δείχνοντας τους πώς αυτά μπορούν να είναι δυνατά εσωτερικά (με ευγένεια και υπομονή) και εξωτερικά (με την γυμναστική και συμμετοχή σε κινητικά παιχνίδια, υγειινή διατροφή); πώς με προσπάθεια και επιμονή μπορούν να καταφέρουν τα πράγματα που θέλουν.  

Εάν είναι κάτω των 4 ετών, μπορούν να βοηθηθούν στο να νιώσουν ικανά, με το να είναι περισσότερο αυτόνομα. Τα πιό μικρά πραγματάκια όπως το να μάθουν να κλείνουν τα παπούτσια τους μόνα τους, ή να βοηθούν σε δουλειές του σπιτιού είναι τεράστια επιτεύγματα για εκείνα.

Σε περίπτωση που ένα παιδί χρησιμοποιεί τον σούπερ-ήρωα για να εκφράσει θυμό (και μέσω επιθετικότητας) είναι σημαντικό να του δοθεί ευκαιρία να εκφράσει τα συναισθήματά του, αλλά όμως περισσότερο λεκτικά παρά σωματικά όπως ο σούπερ ήρωας.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, είναι καλό να αποφεύγουν οι γονείς να δείχνουν ταινίες με σούπερ-ήρωες σε παιδιά κάτω των 5 -6 ετών. Όταν ένα παιδί έχει φτάσει στην ηλικία των 5- 6 ετών, μπορεί να συζητήσει για θέματα όπως εκδίκηση, θυμός και υπερδυνάμεις, έτσι οι γονείς του να του εξηγήσουν για αυτές τις έννοιες, όπως και για το πλαίσιο στο οποίο τοποθετούνται σε αυτές τις ταινίες.

 Μ.Στυλιανάκη   

http://www.parents.gr/psych/a158