Αυτός είναι ο τίτλος της έρευνας που ξεκίνησε ο κ. Κυριάκος Σ. Σταυριανός, Δρ. Θ., Λέκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το θέμα της θρησκευτικής αγωγής στην προσχολική εκπαίδευση δεν έχει ερευνηθεί ακόμη στη χώρα μας. Τα όσα γνωρίζουμε για τη θρησκευτική συμπεριφορά του παιδιού και τις στάσεις των Νηπιαγωγών για την παρεχόμενη θρησκευτική αγωγή προέρχονται από μια παλαιά βιβλιογραφία ή από έρευνες που έχουν γίνει στο εξωτερικό και δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα.
Η έρευνα αυτή ξεκινάει με το σχολείο, έναν από τους κύριους παράγοντες διαμόρφωσης της θρησκευτικής συμπεριφοράς του μικρού παιδιού και θα συνεχισθεί με την Εκκλησία και την οικογένεια. Στην παρούσα έρευνα συμμετέχουν νηπιαγωγοί από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Εχουμε έως σήμερα αποτελέσματα από όλους τους νομούς της Κρήτης, από τη Ρόδο και από την Πέλλα. Εξασφαλίζεται η ανωνυμία των συμμετεχόντων. Δεν υπάρχουν ερωτήσεις που να έχουν σχέση με προσωπικά δεδομένα (κάτι άλλωστε που δεν μας ενδιαφέρει). Επιθυμούμε να έχουμε αποτελέσματα από τις Κυκλάδες και τη Θράκη, επειδή εκεί το μαθητικό δυναμικό έχει κάποια ποσοστά (έστω ελάχιστα) Ρωμαιοκαθολικών, στην πρώτη, και Μουσουλμάνων στη δεύτερη περιοχή, αλλά και από την υπόλοιπη Ελλάδα. Σκοπός μας επίσης είναι να δείξουμε την πραγματική εικόνα που παρουσιάζεται στα Νηπιαγωγεία και όχι αυτήν που κάποιοι προσπαθούν να παρουσιάσουν αμφισβητώντας την αξία της θρησκευτικής αγωγής ή υποτιμώντας το έργο των Νηπιαγωγών σ’ αυτή τη μορφή αγωγής. Η έρευνα, δυστυχώς, δεν χρηματοδοτείται από πουθενά, αλλά ούτε έχει κάποιον χορηγό.
Τα πλήρη αποτελέσματα της έρευνας θα παρουσιασθούν στο Διεθνές συνέδριο του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης με θέμα: Ηθική και θρησκευτική ανάπτυξη και αγωγή του παιδιού, το οποίο θα γίνει στο Ρέθυμνο (14-15 Νοεμβρίου 2003).
Μέχρι στιγμής μπορούμε να ανακοινώσουμε τα εξής:
• Εχουν λάβει μέρος 205 Νηπιαγωγοί. Από αυτούς 3 είναι άνδρες και 202 γυναίκες.
• Στην ερώτηση αν θεωρούν απαραίτητη τη θρησκευτική αγωγή, 195 (95,1%) απάντησαν θετικά, 5 (2,4%) απάντησαν αρνητικά και 5 (2,4%) δεν είχαν γνώμη για το θέμα.
• Οι λόγοι για τους οποίους θεωρούν αναγκαία τη θρησκευτική αγωγή είναι σε μεγάλο ποσοστό (59,65%) η ηθική και ψυχοπνευματική ανάπτυξη του παιδιού, η απόκτηση χριστιανικής συνείδησης και η μετάδοση της παράδοσης, των ηθών και των εθίμων, ενώ ένα άλλο σημαντικό ποσοστό (7,7%) θεώρησε μόνο την μετάδοση παράδοσης, ηθών και εθίμων.
• Απ’ αυτούς που απάντησαν αρνητικά οι αιτίες ήταν: α) δεν είναι κατάλληλη η ηλικία (2) β) δεν έχει παιδαγωγική σημασία και όφελος, αλλά παράλληλα και λόγω ιδεολογικής τους τοποθέτησης (2) και γ) η θρησκευτική άγνοια (1).
• Οι περισσότεροι Νηπιαγωγοί κάνουν προσευχή στο σχολείο τους (200) 97,5%, ενώ μόλις το 2,5% δεν κάνει. Η συχνότητα προσευχής είναι δυο φορές την ημέρα σε ποσοστό 48%, τρεις φορές 31%, μια φορά 18,5% και πάνω από τρεις 2,5%.
• Πολλοί συμφώνησαν ότι θα πρέπει να υπάρχει κάποιο εγχειρίδιο που να βοηθάει στη μετάδοση της θρησκευτικής αγωγής και να είναι χρήσιμο στους Νηπιαγωγούς (82%), διαφώνησε ένα 10%, ενώ δεν ενδιαφέρει κάτι τέτοιο το 8%.
• Πριν από τις διακοπές του Πάσχα και των Χριστουγέννων διοργανώνει θρησκευτικές γιορτές το 94,5% των Νηπιαγωγών που ρωτήθηκαν.
• Κανείς δεν θέλει να καταργηθούν οι διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα. Οι σημαντικότεροι λόγοι για τους οποίους γίνονται οι διακοπές των εορτών αυτών είναι: α) θρησκευτικοί 21,2%, β) παιδαγωγικοί 12,8%, γ) θρησκευτικοί και παιδαγωγικοί 31%, δ) μόνο για ξεκούραση 4,85%, ε) παιδαγωγικοί και ξεκούραση 9,1%.
• Επιθυμούν να διδάξουν κυρίως για τη ζωή του Χριστού, των αγίων, παραβολές του Χριστού, προσευχές, αλλά και ιστορίες από την Παλαιά Διαθήκη και θέματα χριστιανικής λατρείας.
• Τα παιδιά εκκλησιάζονται με το Νηπιαγωγείο σε ποσοστό 75,4%. Πιο συγκεκριμένα, εκκλησιάζονται 2-3 φορές το χρόνο (50%), 4-5 φορές το χρόνο (24,8%) και 6-9 φορές το χρόνο (7,75%). Η προετοιμασία των παιδιών πριν τον εκκλησιασμό γίνεται από το 86% όσων απάντησαν θετικά. Γίνεται κυρίως με ανακοίνωση στους γονείς και τα παιδιά και με συζήτηση με τα παιδιά για τη θεία λατρεία.
• Διαφωνούν σχεδόν όλοι οι Νηπιαγωγοί (98%) στο ότι η Εκκλησία πρέπει να αναλάβει τη θρησκευτική αγωγή των μαθητών, γιατί θεωρούν τους εαυτούς τους κατάλληλους και υπεύθυνους γι’ αυτό το έργο.
• Οι απαντήσεις δόθηκαν αναλογικά από Νηπιαγωγούς που έχουν λίγα (1-3), αρκετά (4-10) και πολλά (11-20 και πάνω από 20) χρόνια προϋπηρεσίας.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι Νηπιαγωγοί παρέχουν με ζήλο και υπευθυνότητα την θρησκευτική αγωγή στα σχολεία τους. Επιθυμούν την παροχή της στη νηπιακή ηλικία γιατί μεταδίδει ηθικές αξίες και αποτελεί την αρχή δημιουργίας θρησκευτικής και χριστιανικής συνείδησης στα παιδιά. Παρά το γεγονός ότι το αναλυτικό πρόγραμμα αναφέρεται στη θρησκευτική αγωγή μέσα από ελάχιστες σειρές γενικού περιεχομένου, οι Νηπιαγωγοί έχουν την ικανότητα να προσφέρουν στα παιδιά αυτό που για την ηλικία τους είναι χρήσιμο και ωφέλιμο. Υπάρχει σύνδεση του Σχολείου με την Εκκλησία σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ η προσευχή, η οποία έχει ατονήσει στις μεγαλύτερες βαθμίδες Εκπαίδευσης, εδώ διατηρείται με μεγάλη μάλιστα συχνότητα. Η Εκκλησία λοιπόν διαθέτει και αφανείς “εργάτες” του έργου της, τους οποίους θα πρέπει να αξιοποιήσει, να τους αποδώσει την πρέπουσα εκτίμηση και να δείξει ανάλογο ενδιαφέρον για την προσφορά τους.
Αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε τους κ.κ. Γ. Κρασανάκη, Π. Γεωργούση, Γ. Μανωλίτση, και τις κ.κ. Μ. Τσιαντάκη-Ζωγράφου, Κ. Κορακάκη και Α. Πάχου για την πολύτιμη βοήθειά τους στην έρευνα.
http://www.patris.gr/articles/11494?PHPSESSID=#.ULXEZORg9rM
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου