Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2012

Το δειλό παιδί

 http://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=%CF%84%CE%BF%20%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%BF%20%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%AF&source=web&cd=1&ved=0CBsQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.samarites.gr%2F%3Fsection%3D1064%26language%3Del_GR%26tmpvars%255B0%255D%255Baction%255D%3DgetFile%26tmpvars%255B0%255D%255Bfile%255D%3Dfile-967%26tmpvars%255B0%255D%255Bmoduleid%255D%3D_kernel%26tmpvars%255B0%255D%255Bmodidforfile%255D%3D491%26tmpvars%255B0%255D%255Brealfilename%255D%3D%25CE%25A4%25CE%259F%2B%25CE%2594%25CE%2595%25CE%2599%25CE%259B%25CE%259F%2B%25CE%25A0%25CE%2591%25CE%2599%25CE%2594%25CE%2599%2B%25CE%259C%25CE%2595%25CE%25A3%25CE%2591%2B%25CE%25A3%25CE%25A4%25CE%2597%25CE%259D%2B%25CE%25A4%25CE%2591%25CE%259E%25CE%2597.pdf&ei=zVcLT96OIPP24QT-keypBg&usg=AFQjCNGMUDa6NA5AoFvWHyGbH3RR6WrC3w&cad=rja

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:9Ru7ZH_0i8YJ:www.books.gr/ViewShopProduct.aspx%3FProductId%3D4865344+%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BC%CF%8D%CE%B8%CE%B9%CE%B1+%CE%B3%CE%B9%CE%B1+%CF%84%CE%B7+%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1&cd=1&hl=el&ct=clnk&gl=gr

 Η δειλία είναι ένα συναίσθημα που κάθε άνθρωπος έχει νιώσει στη ζωή του. Στις περισσότερες συνθήκες πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού ή για αναμενόμενες αναπτυξιακά συμπεριφορές. Για παράδειγμα, το βρέφος των 6 ή 7 μηνών περίπου εκδηλώνει συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από έντονη συστολή και φόβο, όταν απομακρύνεται από τη μητέρα του ή όταν έρχεται σε επαφή με μη οικεία άτομα. Όταν όμως η δειλία δεν δικαιολογείται από την αναπτυξιακή ηλικία του παιδιού και επιπλέον ξεπερνάει σε συχνότητα τα επιτρεπόμενα όρια, τότε θεωρείται πρόβλημα.



Γιατί όμως ένα
παιδί γίνεται δειλό; Αποτελέσματα – όχι λίγων – ερευνών δείχνουν πως η δειλία και το θάρρος είναι συναισθηματικές αντιδράσεις που κληρονομούνται. Ωστόσο, μόνο τα γονίδια δεν μπορούν να καθορίσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά. Η επίδραση που ασκεί το περιβάλλον στο παιδί (οικογένεια, σχολείο) είναι ζωτικής σημασίας. Μπορεί να κάνει ένα «ανοιχτό» παιδί δειλό ή αντίθετα να βοηθήσει ένα έντονα συνεσταλμένο παιδί να μετατραπεί σε ένα κοινωνικό άτομο. Για παράδειγμα, το κοινωνικό από τη φύση του παιδί, που όμως δέχεται συνεχή επίκριση από τους γονείς του, γίνεται τρωτό στην κριτική, με αποτέλεσμα να φοβάται την ανάληψη πρωτοβουλιών, μήπως και δεχτεί για ακόμη μία φορά απόρριψη. Μια τέτοια στάση των γονέων αναπόφευκτα ωθεί το παιδί στη δειλία.

Τα γονίδια, λοιπόν, προδιαθέτουν
το παιδί σε ένα χαρακτηριστικό, όμως το περιβάλλον είναι αυτό που θα το ενισχύσει ή θα το ελαττώσει. Καταδεικνύεται έτσι η σημασία της ανατροφής. Κάποιες οδηγίες προς τους γονείς, ώστε να ενθαρρύνουν τα αγγελούδια τους σε υιοθέτηση συμπεριφορών θάρρους, δίνονται παρακάτω:

-Προστασία με όρια. Η μητέρα που είναι υπέρμετρα προστατευτική προς
το παιδί της του στερεί τη δυνατότητα να αναπτύξει τις κοινωνικές του δεξιότητες. Στην πραγματικότητα, το παιδί χρειάζεται κάποιον να το ενθαρρύνει να παίρνει πρωτοβουλίες, να αντιμετωπίζει τους φόβους του και να ρισκάρει. Όταν γνωρίζει ότι οι γονείς του το εμπιστεύονται, καθώς μεγαλώνει μαθαίνει να στηρίζεται στις δυνατότητές του και να τολμάει. Με άλλα λόγια καλλιεργεί το κοινωνικό θάρρος.

-Όχι υπερβολικές απαιτήσεις / κριτική.
Το παιδί προκειμένου να αναπτυχθεί συναισθηματικά σωστά και να εξελιχθεί σε ένα λειτουργικό μέλος της κοινότητας, έχει ανάγκη από όρια, αλλά χρειάζεται και να δοκιμάζει τον εαυτό του μέσα σε αυτά τα όρια. Ένας γονιός κατευθυντικός, που δε δίνει πολλά περιθώρια επιλογής στο παιδί του, το κάνει δειλό και χωρίς καμία εμπιστοσύνη στον εαυτό του.

-Συνεπής στάση γονέων. Προκειμένου να αποκτήσουν τα παιδιά εμπιστοσύνη στον εαυτό τους έχουν ανάγκη από μια σταθερή στάση των γονέων τους απέναντι στις δικές τους συμπεριφορές. Έχουν ανάγκη να ξέρουν, ποια θα είναι η αντίδρασή τους. Έτσι, νιώθουν ασφάλεια και στερούνται ενοχών και φόβων για τις πρωτοβουλίες τους.



-Έπαινος και ενθάρρυνση για τα κοινωνικά του επιτεύγματα. Οι γονείς που επαινούν
το παιδί, όταν επιδίδεται σε συμπεριφορές θάρρους, αυτόματα το βοηθούν να αποκτήσει την απαιτούμενη αυτοπεποίθηση. Το αποτέλεσμα θα είναι να εσωτερικεύσει τέτοιες συμπεριφορές, που θα το καταστήσουν θαρραλέο.

Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις όπου τα αίτια της υπέρμετρης συστολής δεν υποχωρούν, παρά την προσπάθεια των σημαντικών προσώπων του παιδιού να
το βοηθήσουν. Σε τέτοιες καταστάσεις είναι αναγκαία η παραπομπή σε ειδικό, καθώς τα αίτια της ντροπαλότητας / δειλίας μπορεί να είναι βαθύτερα, περίπλοκα και μόνο η παρέμβαση του ειδικού μπορεί να φανεί αποτελεσματική.

Σε κάθε περίπτωση,
το παιδί χρειάζεται την αποδοχή και την κατανόηση των γονιών του. Είναι το πρώτο σκαλοπάτι στην προσπάθεια διαμόρφωσης μια ουσιαστικής σχέσης γονιού με το παιδί, μιας σχέσης που θα του εμπνεύσει ασφάλεια, σιγουριά και αυτοπεποίθηση.



Γίνομαι καλύτερος.... με παραμύθια σε σκισμένη τσέπη
 
Σύντομη παρουσίαση:
Ένα βιβλίο με τρία έμμετρα παραμύθια για παιδιά προ- και πρωτο- σχολικής ηλικίας.
  • Η δειλία και ο φόβος
  • Η έλλειψη κοινωνικότητας
  • Η άρνηση του σχολείου
Προβλήματα που απασχολούν πολλούς γονείς και ακόμα περισσότερους νηπιαγωγούς και δασκάλους.


Χαρακτηριστικά των δειλών  παιδιών
  • Τα δειλά παιδιά προσπαθούν να περάσουν απαρατήρητα.
  • Δείχνουν έντονη ευαισθησία στο ενδεχόμενο απόρριψης τους, ενώ ζωηρό ενδιαφέρον σχετικά με την εκτίμηση που δείχνουν οι γύρω τους.
  • Συχνά δυσκολεύονται να προσεγγίσουν άλλα παιδιά ή να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες.
  • Όταν πάνε στο σχολείο μπορεί, ενώ ξέρουν το μάθημα τους, να μην σηκώνουν το χέρι ή να μην απαντούν σε ερωτήσεις του δασκάλου ή να απαντούν με φωνή χαμηλή και διστακτική.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να διακρίνουμε την συστολή που παρουσιάζουν τα μωρά, σε κάποιες φάσεις τις ανάπτυξης τους, για τα ξένα πρόσωπα, πράγμα που είναι φυσιολογικό. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς εάν κάποιο παιδάκι γεννιέται δειλό ή γίνεται δειλό. Έρευνες πάντως έχουν δείξει ότι υπάρχει κάποια κληρονομική προδιάθεση προς την δειλία ή την ντροπαλότητα.

Τι να γνωρίζουν οι γονείς
  • Η δειλία μπορεί να ξεπεραστεί αν και οι ίδιοι βοηθήσουν το παιδί. Τα μικρά παιδιά συχνά είναι πιο συνεσταλμένα από τα μεγαλύτερα, επειδή κάθε μέρα βιώνουν νέες καταστάσεις.
  • Εάν οι ίδιοι οι γονείς είναι δειλοί στις καθημερινές τους επαφές είναι βέβαιο ότι αποτελούν πρότυπο συνεσταλμένης συμπεριφοράς. Να μην ξεχνούν ότι το παιδί τους έχει την προσοχή του στραμμένη πάνω τους.
  • Το παιδί παίρνει θετικά μηνύματα, όταν βλέπει τους γονείς του να είναι ομιλητικοί, να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες να ανταποκρίνονται σε χαιρετισμούς κ.τ.λ
  • Όταν το παιδί ακούει τους γονείς να μιλάνε για τους φίλους τους και για το πόσο απολαμβάνουν την παρέα τους, μαθαίνει ότι ο σκοπός της απόκτησης κοινωνικών ικανοτήτων είναι να νιώσουν πιο ευτυχισμένοι και πλήρεις.
  • Πολλές φορές το παιδί θέλει να πάρει πρωτοβουλία, όμως νιώθει ανασφάλεια μην τυχόν κάνει κάποιο λάθος.
  • Το παιδί χρειάζεται επιβεβαίωση και αποδοχή.
  • Για τον παραπάνω λόγο είναι απαραίτητο να ενθαρρύνουν το παιδί να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματα του.
  • Χρειάζεται να του δείχνουν εμπιστοσύνη.
  • Πρέπει να το παροτρύνουν να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να το επαινούν κάθε φορά που κάνει κάτι καλό, προσέχοντας τις λέξεις που χρησιμοποιούν για να τονίσουν την ευχαρίστηση τους. Για παράδειγμα να του πουν «Η Γεωργία χάρηκε πολύ που σε άκουσε να μιλάς στο σχολείο σου».
  • Να παίζουν μαζί του παιχνίδια με ρόλους φτιάχνοντας υποθετικές καταστάσεις, όπου το παιδί θα πρέπει να πάρει κάποια θέση δυναμική.
  • Καλό είναι να καλούν συχνά κάποιο παιδί στο σπίτι τους και να οργανώνουν τον τρόπο που θα περάσουν την ώρα τους, τουλάχιστον στην αρχή.
  • Είναι απαραίτητο να ενθαρρύνουμε το παιδί να λαμβάνει πρωτοβουλίες.
  • Χρειάζεται να του δίνουν ευκαιρίες και δυνατότητες να αναπτύξει κάποιο χόμπι ή να το προτρέπουν σε κάποια αθλητική δραστηριότητα.
  • Αυτοί που δεν κάνουνε λάθη είναι αυτοί που δεν κάνουν τίποτα. Το παιδί χρειάζεται να ξέρει ότι όλοι κάνουμε λάθη. Πρέπει οι γονείς να ενθαρρύνουν το παιδί να προσπαθήσει, και να δέχονται την αποτυχία του χωρίς να το πληγώνουν με τα λόγια τους.
  • Οι άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα όταν ακούν δηλώσεις για το πώς νιώθουν οι άλλοι παρά για το τι τους ενοχλεί. Έτσι  το παιδί είναι καλύτερα να ακούει από τον γονέα «Αισθάνομαι άσχημα που μαλώσαμε χτες» από το ότι «Δεν έπρεπέ να το είχες κάνει αυτό χτες».
  • Μην  υποτιμάται και αγνοείτε τους φόβους του παιδιού.
  • Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε αρνητικές λέξεις και προτάσεις όπως  αντί του  «Μην κρατάς το μαχαίρι θα κοπείς» να πούμε «Κράτα το μαχαίρι έτσι ώστε να είσαι ασφαλής».
  • Να γνωρίζουμε ότι τα παιδιά χρειάζονται να νιώθουν ότι μπορούμε να τα εμπιστευθούμε εάν θα θέλαμε να μπορούν και τα ίδια να εμπιστεύονται τον εαυτό τους.
  • Όταν η δειλία του παιδιού είναι υπερβολική, είναι καλύτερα να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό.
  • Nα αποφεύγουν να δίνουν στο παιδί ρόλους. Οι γονείς συχνά έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες από το παιδί τους με αποτέλεσμα να του δημιουργούν άγχος για την εκπλήρωση τους. Το παιδί μπορεί να πάει καλύτερα από ότι νομίζει μόνο εάν μπορέσει να αποτινάξει αυτούς τους ρόλους.
Στο σχολείο
  • Ειδικά τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την σχολική τους επίδοση, συνήθως χάνουν την αυτοπεποίθηση τους όσο αφορά την συνολική συμπεριφορά τους στην τάξη. Σε αυτή την περίπτωση, η δασκάλα θα πρέπει να κάνει το κάθε παιδί να νιώσει ότι είναι ιδιαίτερο και σημαντικό μονό και μόνο επειδή προσπαθεί.
  • Σε ένα παιδί που είναι αδύναμο σε  μερικά μαθήματα και κοινωνικά ανασφαλές κάλο θα ήταν να  του δίναμε τον υπεύθυνο ρόλο να βοηθήσει τους συμμαθητές του στα μαθήματα που ο ίδιος είναι πιο δυνατός.
  • Εάν οι ασκήσεις για το σπίτι δημιουργούν πρόβλημα στο παιδί, δοκιμάστε να του οριοθετήσετε το χρόνο στον οποίο θα διαβάσει, υποσχόμενοι ότι μόλις τελειώσει θα ξεκινήσετε μαζί μια άλλη δραστηριότητα. 
Τι να αποφεύγουν
  • Να έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από το παιδί.
  • Να το πιέζουν να κάνει πράγματα που δεν μπορεί.
  • Να το φέρνουν σε δύσκολή θέση όταν είναι μπροστά και οι άλλοι.
  • Να το συγκρίνουν με άλλα παιδιά ή με τους ίδιους.
  • Να είναι υπερβολικοί χρησιμοποιώντας φράσεις, όπως σε «είδα επιτέλους να παίζεις και εσύ» κ.λ.π

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...